„როცა რუსეთის ტელევიზიიდან ამართლებ რუსულ ლეგენდას…“

ამირან სალუქვაძე

გენერალი

“სამშობლოში შენი ოჯახის დესპანი უნდა იყო და სამშობლოს გარეთ შენი ერის დესპანი”

ჭაბუა ამირეჯიბი.

როცა ქვეყნის შიგნით სხვადასხვა პოლიტიკურ პარტიებს აქვთ განსხვავებული პლატფორმები, საგარეო ორიენტირები, ეს ნორმალურია. მაგრამ, როცა იმ ქვეყნის მთავარი ტელევიზიიდან, რომელმაც შენი ქვეყნის ორი რეგიონის ოკუპაცია მოახდინა,, მთელი მსოფლიოს გასაგონად პრორუსული პოზიციიდან ესაუბრები უკრაინას, როცა წამგებიანი პოზიციიდან ესაუბრები აფხაზებს, როცა წამგებიანი პოზიციიდან საუბრობ აგვისტოს ომის დაწყების საკითხზე და ამართლებ რუსულ ლეგენდას, ეს აღარაა მხოლოდ ერთი პოლიტიკოსის ან ერთი პოლიტიკური პარტიის საქმე.

პირველი შეცდომაა, როცა ერთ მხარეზე დგანან უკრაინელი ექსპერტები, დგები მეორე მხარეზე ფრანც კლინცევიჩთან და დონბასში სეპარატისტების მხარეზე მდგომ „აფხაზთან“ (მეტსახელია) ერთად.

მეორე დიდი შეცდომაა, როცა ცალსახად ამერიკას ადანაშაულებ ყველაფერში, რაც ხდება უკრაინაში და გამოდიხარ რუსეთის ადვოკატად. რატომ უნდა იყო რუსეთის ადვოკატი? ესაა ქართველი პოლიტიკოსის ამოცანა? ადვოკატები აკლია რუსეთს? დავუშვათ,

მესამე დიდი შეცდომა პოლემიკაში შესვლაა „აფხაზთან“ და წაგებულის პოზიციიდან მასთან ლაპარაკი, რომ აფხაზებმაც და ქართველებმაც წავაგეთო. თუ ეხები ამ თემას, მაშინ უნდა ისაუბრო რუსეთის როლზე, როგორ წავაგეთ. თუ მხოლოდ ჩვენი ბრალეულობა იყო? იქნებ რუსეთის გარანტიით არ მომხდარა ჯარების განიარაღება და დაშორიშორება და რუსული ჯარების მხარდაჭერითვე არ შემოგვიტიეს აფხაზებმა?

გაამართლა დისკუსიის მაგ სტრატეგიამ? მოადგა ცრემლები „აფხაზს“ და თქვა კი, შეცდომა დავუშვით, ვიღუპებით უთქვენოდო?

და მეოთხე, მთავარი შეცდომა, – ომის დაწყებაში მხოლოდ სააკაშვილის და ამერიკის დადანაშაულება. ეს ასეც რომ იყოს, ან საერთოდ უნდა გაჩუმდე, ან სახელმწიფოს ინტერესებიდან ისაუბრო.

არ ვუარყოფ, რომ სახელმწიფო საომარ რელსებზე იდგა და ჩვენი მხრიდან არაფერი გაკეთებულა ომის თავიდან ასაცილებლად. პირიქით. ასევე კრიტიკას ვერ უძლებს ის, თუ რა სცენარით და რამდენად კვალიფიციურად ვაწარმოეთ საომარი მოქმედებები.

მაგრამ, რუსეთის ისე გამოყვანა, თითქოს არაფერ შუაში არიან და მხოლოდ ჩვენი პროვოკაციების გამო იმოქმედენ ისე, როგორც იმოქმედენ, როგორც მინიმუმ არაკომპეტენტურობაა, მაქსიმუმ კი სხვა ქვეყნის ინტერესების გატარება საკუთარი სახელმწიფოს ინტერესების საწინააღმდეგოდ.

ის რაც საქართველოში რუსეთმა განახორციელა (შემდეგ უფრო ხავერდოვნად ყირიმში), ვერ მართლდება ვერც კოსოვოს აღიარებით, ვერც პირობითად საქართველოს მიერ დაწყებული ომით.

დავიწყოთ იმით, რომ ომი არ დაწყებულა 8 აგვისტოს ღამით. ამის აღიარება წინა ხელისუფლების დიდი შეცდომაა. რატომღაც რუსმა სამხედრო ისტორიკოსებმა გადაწყვიტეს, რომ ექვსდღიანი ომი უკვე იყო ისტორიაში და ახალი, ხუთდღიანი ომი დაამკვიდრეს.

ახლა რომ ასე მოდურად ვსაუბრობთ ყველა ჰიბრიდულ ომებზე, იქნებ გავაანალიზოთ რა უძღოდა წინ 7 აგვისტოს 23 საათსა და 30 წუთს?!

2007 წლის ამბები რომ არ გავიხსენოთ, 8 აგვისტოს წინ უძღოდა ვ. პუტინის მუქარის შემცველი განცხადება კოსოვოს აღიარების საპასუხოდ, რომ „у нас имеются домашные заготовки“-ო. ვინ და რა იგულისხმა, მგონი მაშინ ყველამ მივხვდით და ამასთან დაკავშირებით უამრავი პუბლიკაცია გამოქვეყნდა.

ასევე გავიხსენოთ უკვე გაზაფხულიდან გახშირებული სროლები კონფლიქტის ზონაში. შესაძლოა ჩვენების ბრალია ეს ყველაფერი, ჩვენ ვარღვევდით ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმებებს. თუმცა, ვერ ვიხსენებ რუსეთის განცხადებებს, საქართველო მშვიდობიანი მოსახლეობის სახლებს ესვრისო. ვერც ჩვენებმა მოახერხეს მსოფლიოს სათანადო ინფორმირება. თუმცა, ჩვენი სამხედროების ბრალეულობა რომ ყოფილიყო მხოლოდ, რუსეთი ერთ ამბავს ატეხავდა.

8 აგვისტომდე 2 თვით ადრე მასშტაბური სწავლების, „კავკასია-2008“-ის დაწყება არ იყო რიგითი სამხედრო სწავლებები. ეს იყო ომის დაწყების ტიპიური სცენარი. ასე მასწავლიდნენ რუსები სამხედრო სასწავლებელში და უმაღლეს აკადემიაში. ორი კლასიკური სცენარია, ერთი – საზღვრისპირა ზოლში მასშტაბური ხანგრძლივი სწავლებების ჩატარება, მოწინააღმდეგის მოქანცვა და მეორე, – მოულოდნელი, როცა მოწინააღმდეგისთვის არახელსაყრელი პერიოდია ომის დასაწყებად.

ასევე 8 აგვისტომდე საკმაოდ ადრე ოსი ბავშვების, ქალების და მოხუცების გახიზვნა ჩრდილოეთ კავკასიაში, იყო თუ არა უკვე დაწყებული ომის ნაწილი? თუ სადაზვერვო ინფორმაციები ჰქონდა კოკოითს და გაიყვანა ხალხი? რუსეთის გარეშე გაიყვანა თუ მისი დახმარებით? თუ ჰქონდათ ასეთი ინფორმაცია და ომი არ სურდათ, რატომ არ გააკეთეს პრევენციული განცხადებები, რომ ვფლობთ ასეთ ინფორმაციებს და ვაფრთხილებთ საქართველოსო?

ახლა თვითონ საომარ მოქმედებებზე და მის შემდგომ ქმედებებზე, ძალიან მოკლედ.

ყველაზე დიდი შეცდომა იყო, როცა ვსაუბრობდით, რომ საქართველოს სრული ოკუპაცია ჰქონდა რუსეთს დაგეგმილი და ევროპელმა პრეზიდენტებმა გადაგვარჩინაო. მათ რა თმქა უნდა უდიდესი მადლობა თანადგომისთვის. მაგრამ, რუსებს რაც ჰქონდათ დაგეგმილი ის განახორციელეს და ოპერაციასაც სათანადო სახელწოდება წინასწარ შეურჩიეს – „მშვიდობის იძულება“.

მთელი საქართველოს ოკუპაცია ძნელი „გასაპრავებელი“ იყო. ან რომ მოესურვებინათ ხელს რა უშლიდათ, რუსთაველზე მდგომი პრეზიდენტები? ნახევარის ოკუპაციას მოახდენდნენ მაშინ, რომ სდომებოდათ, ისე დასეირნობდნენ, როგორც საკუთარ ბოსტანში, თავისუფლად ტვირთავდნენ და გაჰქონდათ სამხედრო ნადავლი.

რუსეთის გეგმა იყო ზუსტად ამ ორი რეგიონის ოკუპაცია. ამისათვის საჭირო იყო საბრძოლო მოქმედებები, ამ ომში ჩვენი დადანაშაულება, შემდეგ რეფერენდუმების კლოუნადა ეთნიკური წმენდის ფონზე (300 ათასი ხმა მოაკლდა აფხაზეთს, დღეს იქ 200 ათასიც არ ცხოვრობს და 30 ათასი ხმა მოაკლდა ცხინვალის რეგიონს, რომელიც თითქმის დაცარიელებულია), შემდგომ მათი აღიარება.

მთელი საქართველოს ოკუპაცია რომ მოეხდინა, ადრე თუ გვიან მოუწევდა ოკუპაციის დასრულება და მაშინ ამ ორი რეგიონის აღიარებას ვეღარ მოახდენდა.

აი ამ პროცესის გამართლებაში ვეხმარებით რუსეთს, როცა იმ „დიდი ტრიბუნიდან“ ვსაუბრობთ, რომ ომი სააკაშვილის და ამერიკის (მაკეინის) პროვოცირებული იყო. ამით რუს აუდიტორიას ქართველის ენით ვეუბნებით, რომ რუსეთი სწორად მოიქცა.

დავუშვათ და მართლა მხოლოდ ჩვენ ვართ დამნაშავეები. დიახ, თუ დაპირისპირებულ მხარეებს შორის განახლდა საბრძოლო მოქმედებები, მითუმეტეს თუ დაიღუპნენ მშვიდობისმყოფელები (არ ვსაუბრობთ ახლა რამდენად მშვიდობისმყოფელები იყვნენ, არამედ პირობითად ვუშვებ, რომ მხოლოდ ჩვენ ვიყავით დამნაშავენი), რა თქმა უნდა რუსეთს ჰქონდა ძალის გამოყენების მანდატი.

მაგრამ იძლეოდა თუ არა ეს მანდატი იმის უფლებას, რომ ისე წარემართა ყველაფერი, როგორც ზემოთ აღვწერე. ანუ ერთი მხარის სასარგებლოდ ომის წარმოება, ერთი მხარის სასარგებლოდ ომის შედეგების მიღწევა, ქართველების გამოდევნა, რეფერენდუმის ჩატარება და აღიარება. ჰქონდათ მშვიდობისმყოფელებს ამოდენა მანდატი? საერთაშორისო სტაროსტები არიან?

თან ომი დაიწყო ცხინვალში და რა შუაში იყო აფხაზეთი?

აღარაფერს ვამბობ იმასთან დაკავშირებით, რომ წლების განმავლობაში რუსეთი აიარაღებდა ოსურ და აფხაზურ ფორმირებებს და წვრთნიდა მათ, რაც ასევე სცდება სამშვიდობო მანდატს.

რა თქმა უნდა საქართველო ვერ ასცდება რუსეთთან დიალოგს. მაგრამ დანამდვილებით ვარ დარწმუნებული, რომ ასეთი პოზიციიდან მოლაპარაკებების წარმოება შედეგს ვერ მოიტანს, პირიქით, დაასამარებს იმ მცირედ შანსებსაც კი, რაც შესაძლოა არსებობდეს დიალოგის შემთხვევაში. ასეთ მოლაპარაკებებს აჯობებს ისევ იმავე რეჟიმში გაგრძელება, როგორშიც ვართ.

არ ვამბობ, რომ დიალოგის დაწყება ბრალდებებით იქნება პროდუქტიული. თუმცა, მუხლებზე ფორთხვა რომ არაფერს მოიტანს, დანამდვილებით ვიცი და ამის შესახებ წლების წინაც ვწერდი. მივანდოთ მოლაპარაკებები იმათ, ვისაც ამის უნარი გააჩნია.