რა გავლენა შეიძლება ჰქონდეს ირნასა და აშშ-ს შორის ესკლაციას საქართველოს ეკონომიკაზე?

ნოდარ სირბილაძე

ეკონომისტი

-რა გავლენა შეიძლება ჰქონდეს ირნასა და აშშ-ს შორის ესკლაციას საქართველოს ეკონომიკაზე?
რთულია ვისაუბროთ პირდაპირ უარყოფით გავლენაზე, რადგან როგორც სტატისტიკა გვიჩვენებს საქართველოს ირანთან არ გააჩნია ისეთი მჭიდრო ეკონომიკური ურთიერთბა, რომ მათმა კრიზისმა ჩვენ მნიშვნელოვანი ზიანი მოგვაყენოს, უფრო კონკრეტულად განვიხილოთ რამდენიმე მოცემულობა
ექსპორტ- 2019 წლის იანვარ-ნოემბრის მონაცემებით საქართველოდან ირანში გავიდა 67,125.5 ათასი აშშ დოლარის ღირებულების საქონელი.
იმპორტი- 2019 წლის იანვარ ნოემბრის მონაცემებით ირანიდან შემოვიტანეთ 172,296.0 ათასი აშშ დოლარის ღირებულების საქონელი.
ტურიზმი- გასულ წლებთან შედარებით ირანელი ტურისტების რაოდენობა საქართველოში შემცირებულია და 2019 წლის იანვარ- ნოემებრის მონაცმებეით სულ 43 ათას 600 ირანელი ეწვია, რაც წინა წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით დაახლოებით 43% ით ნაკლებია.
პირდაპირი უცხოური ინვესტიციები- აქაც ირანის მიერ განხორციელებული ინვესტიციების რაოდენობა საქართველოში მცირეა, უფრო კონკრეტულად 2018 წელს სულ 6,685.0, ათასი აშშ დოლარი, რაც მთლიანი ინვესტიციების დაახლოებით 0.5% შეადგენდა.

შასაბამისად, საქართველოს ეკონომიკაზე პირდაპირი დარტყმა არ ექნება, მაგრამ ეს პროცესი თუ გადაიზრდება ომში ჩვენ მნიშნველოვანდ დავზარალდებით, კერძოდ:
1) ომი ხელს შეუშლის აზიის ქვეყნებიდან ინვესტიციების მოზიდვას.
2) ომი მნიშვნელოვნად შეგვიზღუდავს შესაძლებლობას, რომ ირანის უზარმაზარი ბაზარი ავითვისოთ და უფრო მეტი საქონელი და მომსახურება გავიტანოთ.
3) ომი ხელს უწყობს ნავთობის ფასის ავარდნას, რაც სხვა ქვეყნების მსგავსად საქართველოსთვისაც ზიანის მომტანია, უფრო კონკრეტულად, მაგალითად გუშინ როდესაც ირანმა აშშ-ს სამხედრო ბაზებს დაარტყა ნავთობის ფასმა დაახლოებით 5% ით მოიმატა.რა გავლენა შეიძლება ჰქონდეს ირნასა და აშშ-ს შორის ესკლაციას საქართველოს ეკონომიკაზე?
რთულია ვისაუბროთ პირდაპირ უარყოფით გავლენაზე, რადგან როგორც სტატისტიკა გვიჩვენებს საქართველოს ირანთან არ გააჩნია ისეთი მჭიდრო ეკონომიკური ურთიერთბა, რომ მათმა კრიზისმა ჩვენ მნიშვნელოვანი ზიანი მოგვაყენოს, უფრო კონკრეტულად განვიხილოთ რამდენიმე მოცემულობა
ექსპორტ- 2019 წლის იანვარ-ნოემბრის მონაცემებით საქართველოდან ირანში გავიდა 67,125.5 ათასი აშშ დოლარის ღირებულების საქონელი.
იმპორტი- 2019 წლის იანვარ ნოემბრის მონაცემებით ირანიდან შემოვიტანეთ 172,296.0 ათასი აშშ დოლარის ღირებულების საქონელი.
ტურიზმი- გასულ წლებთან შედარებით ირანელი ტურისტების რაოდენობა საქართველოში შემცირებულია და 2019 წლის იანვარ- ნოემებრის მონაცმებეით სულ 43 ათას 600 ირანელი ეწვია, რაც წინა წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით დაახლოებით 43% ით ნაკლებია.

პირდაპირი უცხოური ინვესტიციები- აქაც ირანის მიერ განხორციელებული ინვესტიციების რაოდენობა საქართველოში მცირეა, უფრო კონკრეტულად 2018 წელს სულ 6,685.0, ათასი აშშ დოლარი, რაც მთლიანი ინვესტიციების დაახლოებით 0.5% შეადგენდა.

შასაბამისად, საქართველოს ეკონომიკაზე პირდაპირი დარტყმა არ ექნება, მაგრამ ეს პროცესი თუ გადაიზრდება ომში ჩვენ მნიშნველოვანდ დავზარალდებით, კერძოდ:
1) ომი ხელს შეუშლის აზიის ქვეყნებიდან ინვესტიციების მოზიდვას.2) ომი მნიშვნელოვნად შეგვიზღუდავს შესაძლებლობას, რომ ირანის უზარმაზარი ბაზარი ავითვისოთ და უფრო მეტი საქონელი და მომსახურება გავიტანოთ.
3) ომი ხელს უწყობს ნავთობის ფასის ავარდნას, რაც სხვა ქვეყნების მსგავსად საქართველოსთვისაც ზიანის მომტანია, უფრო კონკრეტულად, მაგალითად გუშინ როდესაც ირანმა აშშ-ს სამხედრო ბაზებს დაარტყა ნავთობის ფასმა დაახლოებით 5% ით მოიმატა.